KOÇLUK 
Profesyonel Koç İbrahim KILINÇ

            Koçluk bireyin ve kurumların ataletini ortadan kaldıran bir sistemdir. Günümüzün karmakarışık ve yoğun yaşantısı içinde içimizde var olan fakat gerçekleştiremediğimiz çoğu meseleler zamanın çarkı içinde farkına bile varamadan yok olup gitmektedir. İnsanın bu modern çağ yorgunluğu içinde kendisini fark etmesi, çevresindekilere zaman ayırması buna rağmen içinde olan gerçek cevherleri çıkarabilmesi gerekir.

            Koçluk kişinin normalinden değişime açık olmasıdır. Yeniliğe açık olmasıdır. Tekdüzelikten çıkıp enerjik bir hayata dönmektir. Yol almaktır. Durağanlıktan çıkmaktır. Koçluk kişiye farkındalık oluşturur.  İnsanın içinde zaten var olan cevheri ortaya çıkarmaktır. İnsanın motivasyonunu harekete geçirmektir. Koçluk yönlendirme yerine kişinin kendine güvenini ortaya çıkarır.

            Yapılan işlerde güçlü bir sonuç alma ve bu sonuç için baştan harekete geçmedir koçluk. Bu sistemi benimseyen kişiler ve kurumlar performanslarını ortaya koyabilmenin özgüveni yanında kendileri ile eşit kişi/kurumdan daha fazla verimli sonuçlar elde eder. Hayatın her kademesinde bu yöntemi kullanabiliriz.

            Günümüzde eğitim kurumları bu konuya daha fazla eğilmektedir. Çünkü modern çağın sıkışıklığında kişiler yapması gerekeni yapamamaktadır. Zamanın nasıl geçtiğini hem de boş geçtiğini bile anlamamaktayız. İşte tam bu noktada koçluk sistemi devreye girerek öğrenci ve eğitim çalışanlarına yapılması gereken kolaylıkları vermektedir. Özellikle veli ve öğrenci ilişkilerinde, öğretmen ve rehberlik ilişkilerinde, danışmanlık sisteminin iki ötesine geçmek ve eğitimcilere yeni bir kapı aralayarak işlerine dinamizm getirmektedir. Bu dinamizm öğrenci ve velilere ulaşma, onlara kurumu ve yapılan faaliyetleri anlatma, onların yoğunluk içinde ne yapacaklarını bilemediği bir anda konuşarak kendilerindeki cevheri ortaya çıkarma tam bir koçluk sistemi olarak karşımızda durmaktadır.

            Yüz yüze konuşabilmek bugünün insanının önünde bir eksiklik olarak duruyor. Cep telefonu ve internet günümüzde nerdeyse, eşleri, anne ve babalarla çocukları,  çalışanlarla idarecileri yüz yüze karşılaşamaz veya bir birini görmez, karşılıklı konuşamaz hale getirmektedir.  İnsanların tam bu noktada kendini dinleyen birine şiddetle ihtiyacı vardır. Bundan başka kuru kuru dinlemenin ötesinde kendisine ait kabiliyetlerin ortaya çıkarılması da koçluğun en önemli konusu olarak duruyor önümüzde. Psikoloğa giden insanın tek taraflı sadece konuşup bir sonuç çıkmaması değil durum. Burada bahsettiğimiz koçluk sistemi sağlıklı insanların karar verme mekanizmasının harekete geçmesi ve bulunduğu karanlık noktaya bir ışık saçarak kendisinde gizli kalmışları ortaya çıkarmadır. Ben yapabilirim ama ne zamana da cevap verir. Şu zamanda yapabileceğimi nasıl yapacağıma ve ne şekilde harekete geçeceğimize de cevap verir koçluk.

            Bu kişi bir nasihatçi gibi başımıza dikilip nasihat etmez.  Bu durum çoğu insanlar özellikle de genç nesilden öğrenciler için iticidir. Koçluk nasihat değil kişinin kendisini ve var olan kendi enerjisi ile harekete geçirebilmesi olayıdır. Nasıl yapabilirim değil, ben bunu yapabilirim, ben de bu enerji temeli var ifadesinin bir yansımasından öte aktifleştiren bir mekanizma.

            Şimdi herkes evlerinin içine baksın ve dinlesin. Ergenlik dönemindeki gençliğin kaç tanesi nasihat dinlemeyi kabul ediyor. Karı koca bile birbirinden emir ve nasihate kapalı. Bunun yanında nasihati dinlememekle birlikte bir boşluk da var, kim bize farkındalık oluşturacak diye. Bu noktada deneyimli üçüncü şahıslar, danışmanlar, mentörler, psikologlar ve koçlar devreye girer. Bunların koçluk dışındakileri yine yol gösterme ve nasihat ve vaaz temelli bir noktaya çeker kendini. Oysa koç karşısındaki kişiye sadece sorular sorar. Sorular kişinin günlük hayatından ve yaşamındandır. Dış örnekleri gelip yamamaya kalkışmaz. Kıyaslamaz daha başarılı veya daha başarısızla. Başarısızlığı aşağılamaz.  Hayatın içinden sorulan sorular kişinin kendisini tanımasını sağlar. Kişi kendisini tanıdıkça neyi ne kadar yapabileceğini, kendisinin ne kadar bir yeteneğe sahip olduğunu, hangi yolları deneyerek yapabileceğini, yapamamasının nedenlerini, yapabileceği maddelerin neler olduğunu, eylem adımlarının ne olduğunu, bu adımları gerçekleştirirken nasıl bir kararlılık gerektiğini, bu kararlılık noktasında kendisine nelerin yoldaki ışıklar olacağını, ekolojisinin uygunluğunu fark eder ve harekete geçer. İşte der ben buysam, bunları yapabilirim diye kendisini değişime hazır hisseder ve yola çıkar. İçsel kaynaklarını harekete geçirmesi sonucunda bunları kendi fikir ve düşünceleri ile bulduğunu biliyor olmasının haklı sevinci ve gururunu yaşar. Bu haklı iç huzuru ile hayatın her kademesinde kendi akranlarına göre daha başarılı olan birey bu seviyeyi koçluk sistemi ile yakalar/yakalamıştır.

            Evet, söylenecek çok söz vardır.  Ama en tesirli söz en kısa olanıdır. Makalenin konusu olan koçluk da uzun bir laf kalabalığından ziyade nitelikli sorular sorabilme ve bunlarla yol haritası belirlemedir. Zaten başarılı insanların en önemli özelliklerinden biride bir hedeflerinin/yol haritalarının olmasıdır. Hedef belirleme, kişiyi yola sokma ve girdiği bu yolda hareket etme işi bir koçluk konusudur. İnsanın hayat boyu devam eden öğrenme sürecinde, bulunduğu topluma uyumlu fakat önünde ve başarılı olması, kendisine yeni davranış modelleri geliştirmesiyle mümkün olur. Davranış modellerinin oluşumu koçluk sistemi ile sağlanabilir. Bu uyum ve öğrenme olayı insanın toplum içindeki yerini belirler. Bu yerin oluşumu da insan iletişim becerileri ile elde edebilir. Bu beceriler zamanla kişinin bir kazanımı olarak bir değer oluşturur.  Böylece iş ve kariyer basamaklarında çalışma gruplarını bir takım haline getirebilir, bu da o kuruma ve topluma başarı katkısı sağlar.

            Kısacası koçluk kişinin buzlarını kırması, soğuk kış gecelerini bitirmiş bir tohum gibi toprağın üstüne doğru harekete geçmesidir. Bulunduğu seviyenin bir üstüne çıkmasıdır.  Kendisinin farkına varmasıdır. Çevresindekilere de örnek bir rol model olması adına yol açmasıdır. Yolunuz açık olsun koçlar.

^(*)MBA(Master of Business Administration), Profesyonel Koç, Kariyer Planlama ve Kişisel Markalaşma Uzmanı. AB Proje Uzmanıwww.biyosunum.com editörü.

Anahtar Kelimeler: Kariyer, Kariyer Planlaması, Kişisel SWOT, Kişisel Markalaşma, İmaj Danışmanlığı, Hedef Belirleme, Koçluk, Kariyer Koçluğu, Akıl hocalığı (mentoring),  kariyer danışmanlığı (careercounseling) hizmetleri, kariyer workshopları, CEO, Girişimcilik, finans, sağlık, swot analizi, Fırsatlar, Tehtitler, MBA, Liderlik, Yöneticilik, inovasyon, Kreatif Düşünce