KARİYER PLANLAMA ve DUYGUSAL ZEKA (1)

İbrahim KILINÇ

19 Aralık 2015 Cumartesi 23:58

Duygusal Zekâ, Deniel Goleman’ın  yazdığı  kitapla ortaya attığı bir kavramdır.

Uzun zamandır insanların başarılı olmalarının derecesi IQ ile ölçülmektedir. Yapılan araştırma sonuçları “duygusal Zekânın “ EQ insanların kişisel ve mesleki alanda başarılı olmalarını önemli ölçüde etkilediğini göstermektedir.

Bu kendimizi ve çevremizi yönetebilmeyi kolaylaştıran, duyguları tanıma, anlama ve etkin biçimde kullanma yeteneğidir. Aristo kendini bil demiş. IQ test sonuçları ve kişilerin kariyerlerindeki başarılar karşılaştırıldığında; IQ (Entellektüel Zekâ) ,EQ (Duygusal Zekâ)dır. EQ+IQ= Bireysel Başarı demektir.

Önemli olan EQ ve IQ arasında  uygun dengenin sağlanabilmesi ve IQ-EQ'nun sinerji yaratmasıdır.

Biri diğerinin yerine asla düşünülemez. Her biri insanlarda farklı oranda vardır. Peki duygusal zekâ için gereken yetkinlikler nelerdir? Bunlar kendini tanıma (öz-bilinç), kendini yönetmek, motivasyon empati, sosyal yet yetkinlik, iletişim becerisidir.

Duygusal zekâ; kendimizle ve başkaları ile olan iletişimimizi doğrudan etkiler. Yani bir taraftan kendi gelişmemizi ve olgunlaşmamızı diğer taraftan da yeteneklerimiz ile diğer insanlarla aramızda olan ilişkileri tanımlar.

Çoğunlukla duygusal zekâ ile sezgisel zekâ birbirine karıştırılır. İçime doğdu, bu iş olacak” dedirten şey sezgisel zekâdır ve genellikle altıncı his, ön sezi ya da telepati gibi isimlerle anlatılır.

His her hangi bir şeye karşı zihinde veya bedende oluşan ve yoğunluğu yüksek olmayan bir duygusal tepkinin farkına varma işidir.

Duygusal zekâ esas olarak kişisel ve sosyal yetkinliktir.

Bireyin kendiyle ilgili farkındalığı, kişinin kendi iç dünyasını tanıması, tercihlerini yapabilmesi, sahip olduğu kaynakların ve gücün farkında olmasıdır.

Duygusal farkındalık ise kişinin kendi duygularını ve bunların doğurduğu sonuçları fark etmesi, bunları dile getirmesidir.

 Kendini değerlendirme de kişinin kendi gücünü ve zayıflıklarını bilmesi sınırlarının nereden geçtiğini fark etmesi ve bunu kabullenmesidir.

Özgüven kişinin yetkinliklerinin farkında olması ve bu yetkinliklerle değerli olduğuna inanmasıdır.

Kendini yönetme ise kişinin sahip olduğu dürtüleri, istekleri kontrol etmesi ve yönlendirmesidir.

Kişinin kendini kontrol etmesi dürtülerini ve içten gelen olumsuz duyguları kontrol edebilmesi, olumsuz duygularla başa çıkabilmesi, duygusal olgunluk açısından çok önemli bir ölçüttür.

Ahlaklı, dürüst ve tutarlı olmak güvenilirlik açısından önemlidir. Esneklik ise kişinin beklenmedik durumlara ve değişikliklere uyum sağlayabilmesidir. Bu özellik stresle başa çıkma becerileri açısından da önemlidir.

Kişinin ortaya çıkan sonuçlarla ilgili sorumluluk üslenmesi, başkalarını suçlamak yerine kendini sorgulaması kontrol açısından önemli. Bunun sonucunda kişinin amaçlarına ulaşmak için duygularını yönlendirebilmesi gelir ki bu da motivasyondur. Motivasyon sonucunda başarı yönelimi gelir. Bu bireyin mükemmellik düzeyine ulaşmayı hedeflemesi ve sürekli gelişim çabası içinde olmasıdır.

Eğer birey kurumuna bağlı ise (aidiyet duygusu) ekibinin ve kurumun amaçlarından ve hedeflerinden heyecan duyar. Girişimcilik ruhu ortaya çıkması bu fırsatları fark etmesi ve zorlukları fırsata dönüştürmesi için harekete geçmesi demektir. İyimser olunmalı buda kişiye engeller ve güçlükler karşısında amacını izlemek konusunda kararlı olmasını sağlayacaktır.

Sosyal yetkinlik olarak empati kurulmalıdır. Böylece başka insanların duygularını, ihtiyaçlarını ve kaygılarını anlayabilmeyi sağlarız. Diğer insanları anlamak; başka insanların duygularını ve bakış açılarını fark etmesi, bu konuda duyarlılık geliştirmesi ve onların kaygılarıyla, yargılamadan savunmaya geçmeden samimi olarak kabullenmelidir. Dolayısıyla başkalarını geliştirmek birlikte çalıştığı insanların ihtiyaçlarını fark edip onları becerisi ölçüsünde geliştirmesini gerektirir.

Sosyallik hizmete yönelik olmalıdır. Kişinin iç ve dış müşterilerinin ihtiyaçlarını fark etmesi, karşılaması ve onları memnun etmekten mutluluk duyması önemlidir. Kişilerin insanların davranışlarını kendi istediği yönde yönlendirebilmesi ve sonuçta istediğini zorlamadan elde etmesi gerçekleşir. Başka insanların ikna edilmesi, ilham verilmesi, heyecan yaratması ve harekete geçirmesi de önemlidir.

^(*)MBA(Master of Business Administration), Profesyonel Koç, Kariyer Planlama ve Kişisel Markalaşma Uzmanı. AB Proje Uzmanı www.biyosunum.com editörü.

Anahtar Kelimeler: Kariyer, Kariyer Planlaması, Kişisel SWOT, Kişisel Markalaşma, İmaj Danışmanlığı, Hedef Belirleme, Koçluk, Kariyer Koçluğu, Akıl hocalığı (mentoring),  kariyer danışmanlığı (careercounseling) hizmetleri, kariyer workshopları, CEO, Girişimcilik, finans, sağlık, swot analizi, Fırsatlar, Tehtitler, MBA