Kişisel Markalaşma 5

ÖĞRENCİLERDE BİREYSEL KARİYER PLANLAMA

İbrahim KILINÇ Kişisel Markalaşma Uzmanı
Bireysel kariyer planlama, işten çok bireye odaklanmayı, bireyin amaç ve yeteneklerinin analizini ifade etmektedir. Bu tip bir inceleme, çalışanın yeteneklerini geliştirebileceği işletme içi ve işletme dışı durumları ortaya koymaktadır. Kariyer konusunda karar verme bireylerin yaşamında çok önemli yer tutmaktadır. Kişinin kariyer seçimi, yaşamındaki iş başarısını ve doyumunu, ne kadar para kazanacağını, nerede yaşayacağını ve hatta hobilerini bile etkileyecektir.

Bireysel kariyer planlaması, bireyin kendini tanıması, yönelimlerini bilmesi,

örgüt içi kariyer fırsatlarının araştırılması, hedeflerinin belirlenmesi ve bilinçli

kariyer seçimlerini yapabilmek için gerekli diğer faaliyetlerden oluşur. Yeni kariyer planlama anlayışına göre, iş görenler ve işverenler birbirleriyle partnerlik yaparlar ve iş görenler kendilerinin yeteneklerini ve amaçlarını bilmedirler, kendilerini geliştirecek olan yöntemleri bilmeli ve sunmalıdırlar, yeni sorumluluklara kendilerini hazırlamalıdırlar.

Kişisel kariyer planlama belli şartlarda başarıya ulaşabilir.

Kişisel performansın geliştirilmesi, hedeflediği nokta için ekstra performans göstermesi gerekir. Bunları yapabilme isteği kişinin kendi elindedir. Bunun için birey başta kendisi ile bir yarıştadır. Bu aynı zamanda  üst kademelere çıkma için mücadele işidir. Ayrıca birey alt ve üst pozisyonlarla iyi geçinmek zorundadır. Bütün kariyer ilerlemelerinde yapılan işin çok iyi içselleştirilmesi gerekmektedir.

Kariyer Planlamanın Boyutları

Kariyer planlamanın bireysel, davranışsal ve yapısal boyutları vardır.

Bireysel boyutta birey sertifika veya diğer akademik programlarla kendini geliştirmelidir.  

Davranışsal boyut, bireyler zayıf ve güçlü yönlerini belirleyerek kariyerlerini geliştirmede aktif rol almalıdır. Analiz kitapları okuma ve tecrübeli kişilerin ve profesyonellerin görüşlerini alma gibi.

Yapısal boyut ise örgütlerin çalışanlarına kariyer ilerlemelerinde yardımcı olabilecek olanaklar sağlamalarıdır. Akıl hocalığı (mentoring) ve kariyer danışmanlığı (career counseling) hizmetlerini sunması, kariyer workshopları düzenlemesi gibi.

Kariyerin başlaması hayatın her aşamasında olabilir. Ancak genel anlamda en belirgin aşama meslek seçimi aşaması olarak önümüzde durmaktadır.  Bunun için birey kendini değerlendirmeli ve gelişim planlamasını yapmalıdır. Yeni beceriler ve özellikler kazanmalıdır. Birçok çalışan için insan kaynakları planlamasının anlamı kişisel gelişimdi. Bireyin kendisi ile ilgili konuları, ilgi alanlarını, değer ve beklentilerini, kuvvetli ve zayıf yönleri, eksikliklerini, geliştirilmesi ya da düzeltilmesi gereken yanlarını çok iyi bilmesi, bu konuların analizini bilinçli yapması gerekir. Böylece sağlıklı kariyer planlamasının ilk adımı atılmış olacaktır.

Kişisel Kariyer Planlama Süreci

            Planlama bireylerin kendi geleceğini yönlendirmesine izin verir. Bireyin kendini tanıması, planı yapması, uygulaması, gözden geçirip kontrol etmesi ve karar vermesi kendi kariyer planlamasını oluşturmalarını sağlar.

Giderek gelişen kişiliği çerçevesinde, bireyin yaşamının ilerleyen yıllarında daha çok etkisi altına gireceği kendini gerçekleştirme motivasyonu onun kariyer sürecinde önemli bir içsel motor güç olacağı açıktır. Birey açısından kariyerinde çeşitli aşamalar vardır.

Kişisel markalaşmanın ilk aşaması olan bireysel kariyer planlama şu aşamalardan oluşmaktadır. Bunlar bireyin zayıf ve güçlü yanlarının tespit edilmesi, kişisel amaçlarının ortaya çıkarılması, ne tür imkânlarının olduğunun tespit edilmesi, buna uygun bir plan hazırlanması, uygulanması ve uygulamada ortaya çıkan aksamaların tekrar görüşülüp paylaşılması şeklinde olmalıdır. Kişisel markalaşmada en önemli etken bireyin kendini iyi tanımasıdır. Tam bu sırada koçluk devreye girer ve içindeki enerjiyi harekete geçirir.

Bireyin öncelikle kendi güçlü ve zayıf yönlerini değerlendirmesiyle kariyer planlaması başlar. Buna kişisel swoot diyeceğiz. Bireyler, kendi yeteneklerini işlerinin

gerektirdiği özellikleri ve istihdam edilebilirlik özelliklerini iyi bilmelidir. Kişi bu noktada mutlaka bir öz değerlendirme yapmalıdır. Bunu yaparken ilgi alanları, değerlerini, yeteneklerini, becerileri ve kişiliğini ve ekolojisini gözden geçirmelidir. Kişi kendisine belirli sorular sorarak kendi kişiliği ile ilgili kariyeri başlatabilir. Öncelikle kim olduğunu, kendisinin zayıf veya güçlü yönlerini, tam olarak ne yapmak istediğini, kişisel kabiliyetinin olup olmadığını, kabiliyeti olduğu yeteneklerden, işlerden hoşlanıp hoşlanmadığını sorar. 

            Bu soruların cevabı kendi kişiliğini oluşturacak, yol ve yönünü belirleyecektir. Birey geliştikçe kendini, kariyerini geliştirme ihtiyacı duyacaktır. Böylece daha verimli ve doğru bir ilerleme gösterecektir. Kişinin ekolojisi, kominite de ki nişi, ailesi, kullandığı bilgi kaynakları kişisel kariyerde kendisini tanımada önemli boyutlardır.  Bireyin kişisel markalaşma konusunda kabiliyetleri, hissettikleri, önsezileri de onu ortaya koyacak sentezin önemli elemanlarıdır. 

            Etkili ve kullanabilir kariyer geliştirmede asıl motivasyon bireylerin amaçları veya yetenekleri üzerindedir. Kişi kendi yeteneklerinin farkında değilse işletme kişiye yardımcı olması gerekmektedir. Bu durum kurum açısından rol belirsizliğidir.

^(*)MBA(Master of Business Administration), Profesyonel Koç, Kariyer Planlama ve Kişisel Markalaşma Uzmanı.  www.biyosunum.com editörü.

Anahtar Kelimeler: Kariyer, Kariyer Planlaması, Kişisel SWOT, Kişisel Markalaşma, İmaj Danışmanlığı, Hedef Belirleme, Koçluk, Kariyer Koçluğu, Akıl hocalığı (mentoring),  kariyer danışmanlığı (career counseling) hizmetleri, kariyer workshopları.